Hòa Thượng Thượng Tịnh hạ KhôngXin chào các vị! Trước khi còn chưa giảng đến “Đệ Tử Qui”, tôi nghĩ trước tiên chúng ta phải xây dựng một quan niệm chính xác.
Quan niệm vì vậy? Có rất nhiều người hiểu lầm cho rằng ở trong xã hội văn minh hiện tại, khoa học kỹ thuật cao, hưởng thụ vật chất đầy đủ, văn hóa truyền thống đã không còn phù hợp với trào lưu nữa. Cho nên có rất nhiều những văn hóa tinh túy của cổ thánh tiên hiền lưu truyền lại, có thể nói là bị người vứt bỏ, rất nhiều người đều không biết được những trân quý của bảo tàng này. Nhất là trong một hai trăm năm gần đây, Trung quốc gặp phải động loạn rất lớn, rất nhiều đạo đức truyền thống văn hóa đều ở ngay trong thời đại động loạn này, bị phá hoại gần hết. Nhất là đạo đức, đạo giáo, ở ngày nay có thể nói là đã hòan tòan mất đi. Rất nhiều người cũng đã cảm thán, xã hội ngày nay không an định, con người ở trong đời sống mông lung, không biết do đâu mà ra, có thể nói là mờ mịt vô tri.
Chúng ta lại xem tình hình của thế giới, chúng ta cũng có thể từ nơi cục diện xảy ra gần đây nhất, cảm nhận sâu sắc tai nạn của thế giới này, ngày một nghiêm trọng hơn, có rất nhiều người có lòng nhân từ cũng vì thời đại trào lưu như thế này mà lo lắng. Chúng ta cũng tin chắc, nếu như không cố gắng cứu vãn xã hội này, thì lo rằng thế giới này sẽ xấu hơn.
Chúng ta đều biết, con người khi vừa sinh ra, gần rũi với mình nhất chính là gia đình, có một gia đình tốt đẹp, mới có thể thai giáo tốt nhất cho thế hệ sau. Cho nên hiện tại chúng ta xem thấy động loạn xã hội, chúng ta có thể nói do gia đình không kiện toàn. Chúng ta phải làm như thế nào để cải thiện xã hội này, phải nên bắt tay vào từ nơi giáo dục, mà giáo dục là nền móng căn bản nhất, là xây dựng ngay trong gia đình. Cho nên giáo dục gia đình là căn bản trong tất cả giáo dục, có được gia đình giáo dục tốt, mới có thể có giáo dục của học đường, giáo dục xã hội mới có thể phát huy thêm một bước nữa. Cho nên ngày hôm nay, vì sao chúng ta phải giảng “ Đệ Tử Qui”? cũng chính là lý do này.
“ Đệ Tử Qui” nó là một quyển sách dạy chúng ta một số nền tảng qui phạm làm thế nào để làm người. Mỗi một người có thể hiểu rõ bạn phải nên làm người như thế nào, không những tu thân của cá nhân bạn sẽ có được tiến bộ, ở trong nhà cũng sẽ có được hạnh phúc mỹ mản, con cháu cũng đều có thể được hưng vượng, đều có thể có được những con hiền cháu thảo tốt đẹp ưu tú nhất.
Cho nên vào thời xưa, họ rất chú trọng đến giáo dục trẻ thơ, từ nhỏ thì đã biết được phải làm thế nào dạy tốt trẻ nhỏ. Vì sao họ xem trọng đến như vậy? bởi vì trẻ nhỏ khi vừa mới sinh ra, nó chưa bị ô nhiễm xã hội, nó rất thuần khiết. Vào lúc này nếu bạn dạy bảo nó cho tốt, bạn dạy nó thiện, thì nó chính là thiện; bạn dạy nó ác, nó liền biến thành ác. Bạn dạy nó đọc sách, thì nó sẽ đọc làu làu trên miệng; bạn dạy nó thương yêu anh em chị em, nó sẽ biết thương yêu. Bạn kể chuyện đời xưa cho nó nghe, nó có thể ghi nhớ nằm lòng. Cho nên nếu như để lỡ một giai đoạn học tập này của đứa bé, thì thật là đáng tiếc.
Chúng ta cũng đã xem thấy có rất nhiều gia trưởng lo lắng muôn phần, cảm thấy con cái của mình rất khó dạy, không biết phải dạy như thế nào; cũng rất bâng khuâng trong xã hội có nhiều mê hoặc đến như vậy, cho dù trong nhà cố gắng dạy, đều lo sợ không thể đề kháng nổi cám dỗ của bên ngoài. Cho nên ở trong tình huống như thế này, nếu như mỗi một gia trưởng đều có tâm tỉnh ngộ. Cái gì là tâm tỉnh ngộ? Có loại ý thức quan tâm lo lắng đó, đem con cái của mình từ trong nhà, phải từ nơi căn bản mà làm. Mỗi một người làm gia trưởng, họ đều có thể làm như vậy, tiến thêm một bước nữa, làm gia trưởng cũng học “ Đệ Tử Qui”, bạn phải có thể lấy mình làm gương, làm ra gương mẩu tốt nhất, để con cái bắt chước, như vậy có thể nói là cùng nhau được lợi ích.
Cho nên, con người cả đời điều quan trọng nhất là phải biết cách làm người; không biết làm người, thì đời này cũng không xem là có được thành tựu tốt. Làm người căn bản chủ yếu nhất, phải từ nơi Hiếu Để mà làm, hôm nay là bắt đầu vì mọi người giảng giải “ Đệ Tử Qui”.
[Đệ Tử Qui] ba chữ này, chúng ta có thể hiểu được một cách rất rõ ràng, “ Đệ Tử” chính là chỉ học sinh, cũng chính là con cái của cha mẹ, nếu nói rộng hơn, đệ tử có thể nói là mỗi một người. Vì sao vậy? chúng ta nói “ sống đến già, học đến già”, con người, có thể nói cả đời đều đang học tập, nếu là đều đang học tập, thì lý đương nhiên chính là học sinh. Không luận già trẻ, mọi người đều nên cùng nhau học tập xem cái gì gọi là “ Đệ Tử Qui”? “ Qui” là ý gì vậy? chính là qui phạm, đạo lý, làm người nên hiểu đạo lý, làm người nên tuân thủ qui phạm. Chúng ta từ nơi ba chữ này liền có thể biết được dụng ý của quyển sách này là ở đâu? Chính là dạy chúng ta phải làm một người lương thiện, làm một người biết hiếu thuận cha mẹ, làm một người có lễ phép.
Quan niệm vì vậy? Có rất nhiều người hiểu lầm cho rằng ở trong xã hội văn minh hiện tại, khoa học kỹ thuật cao, hưởng thụ vật chất đầy đủ, văn hóa truyền thống đã không còn phù hợp với trào lưu nữa. Cho nên có rất nhiều những văn hóa tinh túy của cổ thánh tiên hiền lưu truyền lại, có thể nói là bị người vứt bỏ, rất nhiều người đều không biết được những trân quý của bảo tàng này. Nhất là trong một hai trăm năm gần đây, Trung quốc gặp phải động loạn rất lớn, rất nhiều đạo đức truyền thống văn hóa đều ở ngay trong thời đại động loạn này, bị phá hoại gần hết. Nhất là đạo đức, đạo giáo, ở ngày nay có thể nói là đã hòan tòan mất đi. Rất nhiều người cũng đã cảm thán, xã hội ngày nay không an định, con người ở trong đời sống mông lung, không biết do đâu mà ra, có thể nói là mờ mịt vô tri.
Chúng ta lại xem tình hình của thế giới, chúng ta cũng có thể từ nơi cục diện xảy ra gần đây nhất, cảm nhận sâu sắc tai nạn của thế giới này, ngày một nghiêm trọng hơn, có rất nhiều người có lòng nhân từ cũng vì thời đại trào lưu như thế này mà lo lắng. Chúng ta cũng tin chắc, nếu như không cố gắng cứu vãn xã hội này, thì lo rằng thế giới này sẽ xấu hơn.
Chúng ta đều biết, con người khi vừa sinh ra, gần rũi với mình nhất chính là gia đình, có một gia đình tốt đẹp, mới có thể thai giáo tốt nhất cho thế hệ sau. Cho nên hiện tại chúng ta xem thấy động loạn xã hội, chúng ta có thể nói do gia đình không kiện toàn. Chúng ta phải làm như thế nào để cải thiện xã hội này, phải nên bắt tay vào từ nơi giáo dục, mà giáo dục là nền móng căn bản nhất, là xây dựng ngay trong gia đình. Cho nên giáo dục gia đình là căn bản trong tất cả giáo dục, có được gia đình giáo dục tốt, mới có thể có giáo dục của học đường, giáo dục xã hội mới có thể phát huy thêm một bước nữa. Cho nên ngày hôm nay, vì sao chúng ta phải giảng “ Đệ Tử Qui”? cũng chính là lý do này.
“ Đệ Tử Qui” nó là một quyển sách dạy chúng ta một số nền tảng qui phạm làm thế nào để làm người. Mỗi một người có thể hiểu rõ bạn phải nên làm người như thế nào, không những tu thân của cá nhân bạn sẽ có được tiến bộ, ở trong nhà cũng sẽ có được hạnh phúc mỹ mản, con cháu cũng đều có thể được hưng vượng, đều có thể có được những con hiền cháu thảo tốt đẹp ưu tú nhất.
Cho nên vào thời xưa, họ rất chú trọng đến giáo dục trẻ thơ, từ nhỏ thì đã biết được phải làm thế nào dạy tốt trẻ nhỏ. Vì sao họ xem trọng đến như vậy? bởi vì trẻ nhỏ khi vừa mới sinh ra, nó chưa bị ô nhiễm xã hội, nó rất thuần khiết. Vào lúc này nếu bạn dạy bảo nó cho tốt, bạn dạy nó thiện, thì nó chính là thiện; bạn dạy nó ác, nó liền biến thành ác. Bạn dạy nó đọc sách, thì nó sẽ đọc làu làu trên miệng; bạn dạy nó thương yêu anh em chị em, nó sẽ biết thương yêu. Bạn kể chuyện đời xưa cho nó nghe, nó có thể ghi nhớ nằm lòng. Cho nên nếu như để lỡ một giai đoạn học tập này của đứa bé, thì thật là đáng tiếc.
Chúng ta cũng đã xem thấy có rất nhiều gia trưởng lo lắng muôn phần, cảm thấy con cái của mình rất khó dạy, không biết phải dạy như thế nào; cũng rất bâng khuâng trong xã hội có nhiều mê hoặc đến như vậy, cho dù trong nhà cố gắng dạy, đều lo sợ không thể đề kháng nổi cám dỗ của bên ngoài. Cho nên ở trong tình huống như thế này, nếu như mỗi một gia trưởng đều có tâm tỉnh ngộ. Cái gì là tâm tỉnh ngộ? Có loại ý thức quan tâm lo lắng đó, đem con cái của mình từ trong nhà, phải từ nơi căn bản mà làm. Mỗi một người làm gia trưởng, họ đều có thể làm như vậy, tiến thêm một bước nữa, làm gia trưởng cũng học “ Đệ Tử Qui”, bạn phải có thể lấy mình làm gương, làm ra gương mẩu tốt nhất, để con cái bắt chước, như vậy có thể nói là cùng nhau được lợi ích.
Cho nên, con người cả đời điều quan trọng nhất là phải biết cách làm người; không biết làm người, thì đời này cũng không xem là có được thành tựu tốt. Làm người căn bản chủ yếu nhất, phải từ nơi Hiếu Để mà làm, hôm nay là bắt đầu vì mọi người giảng giải “ Đệ Tử Qui”.
[Đệ Tử Qui] ba chữ này, chúng ta có thể hiểu được một cách rất rõ ràng, “ Đệ Tử” chính là chỉ học sinh, cũng chính là con cái của cha mẹ, nếu nói rộng hơn, đệ tử có thể nói là mỗi một người. Vì sao vậy? chúng ta nói “ sống đến già, học đến già”, con người, có thể nói cả đời đều đang học tập, nếu là đều đang học tập, thì lý đương nhiên chính là học sinh. Không luận già trẻ, mọi người đều nên cùng nhau học tập xem cái gì gọi là “ Đệ Tử Qui”? “ Qui” là ý gì vậy? chính là qui phạm, đạo lý, làm người nên hiểu đạo lý, làm người nên tuân thủ qui phạm. Chúng ta từ nơi ba chữ này liền có thể biết được dụng ý của quyển sách này là ở đâu? Chính là dạy chúng ta phải làm một người lương thiện, làm một người biết hiếu thuận cha mẹ, làm một người có lễ phép.
Thượng nhân Thượng Tịnh Hạ Không tôn kính.
Cư Sĩ Đại Đức:Dương Thục Phương giảng giải
Cẩn dịch: Vọng Tây Cư Sĩ.
